Hạnh phúc lối nào
Ông Đốc Thắng với bà Xã Cầm trở về nhà thầy giáo Khoa thì thầy đi dạy học đã về rồi, mà cô giáo Đào hay có cha lên với bà Xã cô cũng lại đó chờ mà mừng cha và thăm bà Xã.
Cô Đào hỏi bà Xã phải lên đặng rước cháu nội hay không. Bà Xã đương mừng gặp được con dâu thảo thuận nên bà vui vẻ đáp:
- Phải tôi nhờ cậu Đốc tìm được giùm cả hai mẹ con nó nên tôi lên đem con nó về mà giao gia tài sự nghiệp cho mẹ con nó cai quản mà phụng tự ông bà thế cho tôi nghỉ. Già rồi tôi cần phải dưỡng nhàn ít năm chớ lo hoài hay sao. Mẹ nó coi thế xuôi thuận rồi. Còn thằng cháu nó mê tu niệm nên giục giặc để xế cậu Đốc đưa tôi với mẹ nó vô chùa đặng tôi năn nỉ nó về. Nó có lòng mộ đạo thì ở nhà tu cũng được, cần gì phải ở trong chùa.
Cô Đào mừng cho bà đã tìm được cháu nội rồi cô từ mà về, để cha với bà Xã ăn cơm.
Cũng như bữa hổm, gần hai giờ con trai ông đi dạy học rồi ông Đốc Thắng rửa mặt thay đồ. Ông kêu dâu mà nói cô Hưởng mời ông với bà Xã chiều nay ăn cơm với cô, nên ở nhà đừng chờ cơm. Ông dặn rồi ông biểu bà Xã ở nhà chờ ông đi kêu xe lô về rước bà đi.
Đằng tiệm may buổi trưa nay cô Hưởng cũng không nghỉ ngơi, cô nằm đọc đi đọc lại mấy trương di ngôn của Đường, cầm tấm hình chụp của Đường mà nhìn, lấy tờ khai sanh của Càn nhìn, càng đọc cô càng yêu Đường vì chữ thảo thuận nên hư hỏng cảnh đời có thể vui sướng tốt tươi, rồi cô càng giận cô dại dột nên xui xị chịu thua hạnh phúc mới sụp đổ. Nếu cô quyết chí tấn thúc, cô tranh đấu mà xây dựng hạnh phúc giùm cho Đường thì Đường khỏi chết, bà Xã khỏi buồn, cô khỏi cực khổ mà con của cô cũng khỏi thất giáo thất dưỡng.
Cô Hưởng buồn tủi hối hận đến hai giờ cô mới ngồi dậy để hết giấy tờ với tấm hình vô bao thơ, lấy cái khăn gói lại như bà Xã gói hồi sớm mơi, rồi đi rửa mặt thay đồ sửa soạn đặng đi qua chùa Nhơn Hòa. Gần ba giờ cô mới lấy cái gói đi xuống từng dưới ngồi chơi mà chờ. Vừa thấy xe ngừng thì cô lật đật ôm gói bước ra đặng lên xe đi liền với bà Xã và ông Đốc.
Xe qua tới chùa, ông Đốc cũng biểu sớp phơ ở chờ rồi ông dắt hết vô tịnh trai mà chào ông Yết Ma. Ông nói bữa hôm kia ông với thân mẫu của Càn vô thăm Càn, năn nĩ xin Càn về ở nhà với bà nội mà tu đặng phụng tự ông bà luôn thể. Càn cứ nói đã xuất gia đầu Phật, không muốn biết tới việc đời nữa, nên không chịu về. Bữa nay bà nội của Càn phải lên đây cho giáp mặt mà yêu cầu Càn về, nên xin phép ông cho gặp Càn đặng bà nói chuyện nhà cho cháu nghe.
Ông Yết Ma Tưởng nói:
- Được, được.
Ông đi lại mở cửa phía sau kêu huynh Huệ Minh mà nói có bà nội vô kiếm thăm, vậy hãy ra tiếp mừng bà nội.
Bà Xã Cầm đứng ngó mắt chừng chỗ cửa đó. Một chú đạo trai trẻ mạnh dạng, bước vô cửa. Ông Đốc Thắng liền hỏi:
- Chị Xã coi có giống cậu Đường hồi tuổi đó hay không?.
Bà Xã a lại đưa hai tay nắm chặt lấy huynh Huệ Minh, bệu bạo nói một dây:
- Thiệt giống hệch cha nó! Bà nội đây con! Con giống cha con quá, nhưng cha con hồi nhỏ hay bịnh nên ốm hơn con.
Bà day lại nói với cô Hưởng :
- Con mở gói lấy hình của cha nó đưa cho nó coi một chút con.
Bà nói tiếp với Càn:
- Cha con sanh con, mà nó dại quá, nó giấu, nó không cho nội hay. Tại vậy nên thuở nay nội không hay gì hết. Cha con chết rồi à, chết đã 4 năm rồi, nó có khai sanh cho con rành rẽ. Trước khi chết nó có viết thơ trối với nội có ghim giấy tờ theo đủ hết. Vì nội biết chữ nho chớ không biết chữ Việt, lại cha con gói thơ theo đống bằng khoán đất, nên nội không dè, nội cứ cất trong tủ sắt mấy năm nay. May có cậu Đốc đây qua chơi, cậu nói chuyện, nội nhờ cậu đọc, nội mới hay có con nên nội mượn đi kiếm giùm con cho nội. Vậy về con, về ở dưới nội và má con đặng phụng tự ông bà. Cha con chết rồi, bây giờ kiếng họ Nguyễn không còn ai hết. Con phải về ở với nội đặng phụng tự ông bà, quản suất sự nghiệp mà cúng quảy tổ tiên chớ. Con mộ đạo phật thì về dưới nhà nội đặt bàn thờ phật cho con tụng niệm, con muốn dọn thờ phật chỗ nào cũng được hết. Nhà mình ba căn hai chái, rộng minh mông, thiếu gì chỗ mà lo. Sau con muốn cất chùa nội cũng cất cho. Đất mình tới sáu bảy chục mẫu, con muốn cất chùa chỗ nào cũng được hết. Thuở nay nội theo đạo nho, nội không hiểu đạo Phật. Nay nội tìm được con trong chùa, chắc Phật thấy nội ăn ở nhơn nghĩa hiền lành, Phật thương nên Phật xuôi khiến nội gặp con đây. Về nhà rồi con muốn nội ăn chay niệm Phật với con, nội cũng chịu nữa. Con muốn thế nào nội cũng làm cho con vui lòng. Nội hứa chắc với con như vậy.
Ông Yết Ma đứng nghe bà Xã tha thiết yêu cầu cháu nội về tu tại gia đặng phụng tự ông bà, nối nghiệp tông môn thì ông động lòng.
Cô Hưởng bước tới đưa tấm hình của Đường cho bà. Bà chụp lấy trao cho Càn mà nói:
- Hình của cha con chụp hồi 17 tuổi đây. Con coi phải giống con hay không hử? Còn giấy tờ kia nữa, khai sanh, tờ di ngôn, có đủ hết để rồi con coi.
Ông Yết Ma bèn kêu mà nói với:
- Huynh Huệ Minh, huynh mời bà cụ với ông bà đây qua nhà khách đặng uống nước và ngồi nói chuyện cho thong thả. Bà cụ lớn tuổi không nên để đứng lâu, qua biểu chế trà mà đãi khách giải khát. Mời bà cụ theo huynh Huệ Minh qua nhà khách ngồi nói chuyện tiện hơn.
Mấy người đều chào ông Yết Ma rồi đi theo Càn. Ông Yết Ma đưa khách ra cửa, vừa đi vừa nói:
- Tội nghiệp già cả rồi mà không có con cháu. Bà cụ tìm được cháu nội bà huýnh lên.
Qua tới nhà khách, huynh Huệ Minh mời bà nội, mẹ ngồi một bên tại bàn giữa và mời ông Đốc ngồi một bên. Huynh vô trong xin cho một bình trà đặng đãi khách. Bà Xã cản mà nói:
- Không cần trà nước gì hết. Con lại đây, lại ngồi một bên nội đặng nội nói cho con nghe.
Bà níu tay Càn ép ngồi kế bên bà, đặng bà ngồi giữa dâu và cháu nội. Bà hớn hở vui cười và cười nói không ngớt.
Ông Đốc Thắng nói:
- Cháu thấy bà nội mừng cháu hay không? Hồi nãy bà làm ông Yết Ma cũng cảm động. Vậy cháu phải về ở dưới bà nội mà tu. Cháu muốn sắp đặt nhà cửa cách nào bà nội cũng chịu hết.
Cô Hưởng nói:
- Cha mẹ con yêu nhau, nhưng vì tình nghĩa, vì hiếu đạo, vì danh dự, vì hoàn cảnh mà phải xa nhau, rồi má cũng vùi thân trong chốn rừng núi, sống cực khổ với Mọi trót 17 năm trường, còn cha con cũng phải chịu đau lòng đến mang bịnh mà chết. Vì thương con, lo tương lai cho con nên má phải giấu con mà đi. Cha con cũng vì thương con nên tìm kiếm con hết sức mà không ra. Còn bà nội con không hay gì hết. Tại như vậy nên thuở nay con không biết mẹ cha với bà nội, chớ có phải cha mẹ ghét mà bỏ con hay sao mà con phiền. Con về rồi con đọc mấy trương di chúc của cha con để lại đây và má sẽ thuật lại việc riêng của má nữa cho con nghe, con mới biết thương cha mẹ và bà nội. Hôm má mới gặp con, má muốn rước con ra ngoài để má kể rõ nguồn gốc của con cho con hiểu con không chịu. Bữa nay có bà nội con đó, con chẳng nên giục giặc nữa.
Bà Xã tiếp nói:
- Ừ, con về nhà con đọc hết lời trối của cha con, rồi con mới hiểu mà thương cha mẹ ông bà.
Càn bình tĩnh nói:
- Con đã qui y thọ phái mà tu lỡ rồi. Con đã có lời nguyện hiến thân cho phật, con về nhà làm sao được. Con biết con có mẹ, có bà nội, biết như vậy thì thôi, chớ về nhà làm chi?
Bà Xã liền cãi:
- Sao con hỏi kỳ vậy? Về đặng phụng tự ông bà, về đặng gia đình sum hiệp; về đặng vui với má và nội con. Nội già rồi không còn sống mấy năm nữa, con à. Con phải giúp cho nội vui ít năm rồi nội chết chớ.
- Con chỉ biết tu niệm chớ có biết việc thế gian gì nữa đâu mà giúp vui.
- Con muốn tu niệm thì về nhà tu niệm cũng được cần gì phải ở trong chùa. Phật linh nghiệm thì ở đâu cũng có Phật hết, chớ nào phải Phật nội ở trong chùa đâu con, Phật ở tại tâm mình đây. Hễ mình thành tâm tưởng niệm thì Phật tế độ, con không nghe người ta thường hát câu nầy hay sao? “Tu đâu cho bằng tu nhà, thờ cha kính mẹ hơn là đi tu”. Nếu con bỏ ông bà cha mẹ, con không thèm kể, thì con tu làm sao cho đắc đạo được. Con về nhà nội sẽ dọn chỗ sạch sẽ cho con tu và thờ Phật. Nếu con muốn thì nội cũng tu với con. Nếu trong vùng Cần Giuộc mà có nhiều người mộ đạo như con thì nội sẽ cất chùa cho con đứng làm chủ chùa, con rước ít ông đạo về ở chùa, con qui tụ tín đồ, con làm cái đó con mới có công với phật nhiều hơn nữa. Con vừa tu mà cầu phước báo vừa giữ trọn thảo với cha mẹ ông bà, con làm như vậy thì một bên là đời một bên là đạo, con khỏi lỗi với bên nào hết.
Càn ngồi suy nghĩ một chút rồi ngồi nói:
- Bà nội nói như vậy thôi để cho con suy nghĩ lại rồi con sẽ trả lời.
Bà Xã thấy Càn muốn xiêu lòng rồi bà mừng và nói:
- Được, con suy nghĩ đi. Chờ mấy bữa nội cũng chờ mà rước con. Mai mốt nội vô đây nữa.
Bà hỏi Càn biết đọc chữ viết hay không. Càn nói biết. Bà mới lấy gói giấy tờ của Đường để lại với tấm hình của Đường mà giao hết cho Càn. Bà biểu đọc cho kỹ xấp di ngôn của Đường thì hiểu rõ mọi việc. Bà dặn phải giữ cho kỹ chẳng nên bỏ lạc mất.
Cô Hưởng hỏi Càn vậy chớ người ta nói trong chùa có ni cô tu đắt đạo nên thành Bồ tát, mà vị phật sống đó ở đâu, sao cô không thấy. Càn nói cô Diệu Nga ở am riêng cất phía trong. Càn ôm gói giấy tờ mời hết ba người bước ra ngoài rồi chỉ dãy am ở phía trong mà nói cô Diệu Nga ở trong đó mà tu niệm, có hai tiểu ni cô phục sự. Ban đêm đàn bà ở tu hoặc ở làm công quả đều vô đó mà ngủ. Cô Hưởng hỏi mình vô xin phép mà nói chuyện được hôn. Càn nói mỗi ngày cô Diệu Nga có định giờ tiếp khách, sớm mơi một giờ, buổi chiều một giờ. Ngoài mấy giờ đó cô mắc tu niệm. Như bây giờ đã quá giờ cô tiếp khách rồi, cô đương nhập định nên vô không được.
Bà Xã đứng ngó hai hàng cây trồng hai bên đường từ ngoài cửa ngõ chạy vô tới trong am, rồi bà nhìn sở rẩy nằm dài hai bên con đường ấy, chỗ nào cũng tươi cười, xinh đẹp, thì bà khen hết sức.
Ông Đốc biểu Càn dắt bà nội đi xem chùa cho bà biết. Càn mới mời khách vào chánh điện xem cách sắp đặt thờ phượng trang nghiêm, dắt qua phòng hồi trước cho trẻ mồ côi ngủ, bây giờ để cho mấy đạo hữu ở mà học kinh, đưa trở lại nhà khách xem mấy bức tranh Thập Điện.
Thấy mặt trời chiều đã gần lặn, mấy bà làm công quả trong chùa đương dọn cơm, ông Đốc Thắng mới khuyên bà Xã với cô Hưởng qua từ tạ ông Yết Ma mà về rồi mai mốt sẽ qua nữa.
Càn đưa ba người ba tịnh trai, Càn đứng ngoài cửa để cho khách vô từ giã ông Yết Ma. Ông Yết Ma hỏi bà Xã vậy chớ huynh Huệ Minh chịu về ở dưới bà hay không. Bà nói Càn còn du dự, xin để suy nghĩ một hai bữa rồi sẽ trả lời.
Cô Hưởng cậy ông Yết Ma nói giùm cho Càn về ở với Bà nội mà tu niệm đặng phụng tự ông bà luôn thể cho bà nội yên lòng.
Ông Yết Ma cười mà nói:
- Tôi là người tu, là con của nhà Phật. Tôi trụ trì trong chùa, nếu tôi cản người đến để xin tu hay là tôi xúi người đương tu bỏ chùa mà ra, thì tôi có tội với Phật. Còn nếu người ta muốn về nhà mà tôi không cho, tôi ép buộc phải ở lại trong chùa của tôi hoài, thì tôi phạm tội với pháp luật, tội làm mất tự do của con người. Vậy huynh Huệ Minh muốn ở tu luôn không cần biết tới gia đình, hay là huynh cảm đức sanh thành, càm nghĩa tông tộc, huynh phải về mà trả thảo cho mẹ với bà nội và phụng tự tổ tiên, huynh muốn theo đường lối nào tự ý huynh, tôi không phép xúi giục hay cản cấm. Vậy cô với bà cụ cứ nói ngay với huynh.
- Cháu nghe nói trong chùa nầy có một ni cô thuở nay chăm lo cứu nhơn độ thế nên đã thành Phật. Không biết cháu yêu cầu cô cứu khổ cho bà già cháu, cô nói cho Càn về nuôi bà nội và phụng tự ông bà được hay không?
- Cô Diệu Nga ở tu trong am phía trong kia kìa. Thuở nay cô lo chuyện cứu nhơn độ thế, lo giải khổ cho người đời. Cô yêu cầu ngay với cô Diệu Nga thử coi.
- Cháu lạ, cô không biết. Cháu sợ cô không nhận lời.
- Cô cứ đem bà cụ vô đó tỏ hết việc nhà cho cô nghe rồi cậy cô tính giùm cho … như cô có ngại thì ra cậy bà chủ chùa tiến dẫn giùm cho. Hôm trước cô có gặp bà chủ chùa tại đây rồi. Cô biết bà mà.
- Thưa cháu biết bà. Nhưng không biết nhà bà ở đâu.
- Cô ra lộ lớn quanh phía tay mặt mà đi lên. Đi lối vài trăm thước cô thấy dựa bên đường, phía tay trái có một cái nhà lầu. Khỏi nhà lầu đó thì có một cái biệt thự trệt, trước sân trồng cây sum sê. Biệt thự đó là nhà của vợ chồng ông xếp Bính, chủ chùa nầy.
- Cháu rất cám ơn ông. Bây giờ đã gần tối rồi, để sáng mai cháu sẽ qua cậy bà chủ chùa.
Ba người từ giã ông Yết Ma mà ra. Càn đứng ngoài tiếp đưa khách ra xe. Bà Xã dan díu nắm cánh tay cháu mà nói:
- Con phải đọc tờ di ngôn của cha con cho kỹ nghe hôn. Cha con là một đứa chí hiếu. Tại cái hiếu mù quáng đó mà hư hỏng rả rời hết. Con về ở với nội. Nội sẽ dạy con đạo hiếu khác. Nội không để hư hỏng nữa đâu. Con đọc con thấy cha con không có quả quyết xin nội phải kiếm con, mà con phiền. Nó không biểu kiếm là nó khôn lắm. Nó kiếm không ra, nội làm sao kiếm cho được mà biểu. Lại nó hiểu thuở nay nội mong ước có một việc là có một cháu nội trai đặng nối dòng cho họ Nguyễn. Nó nói rõ cho nội biết tự nhiên nội kiếm cần gì mà biểu. Nhờ mẹ ăn ở hiền lành, thủ tiết với chồng trọn đạo nên Phật độ, mới kiếm được con đây. Con suy nghĩ chỗ đó mà về ở nhà tu với nội cho khỏi trái ý Trời Phật. Thôi con vô để nội về rồi sáng mai nội qua.
Bà Xã lên xe với cô Hưởng và ông Đốc mà đi, sắc mặt hân hoan, tay vịn vai cô Hưởng mà nói:
- Bộ nó chịu rồi. Má chắc nó sẽ về với má. Hễ rước được nó về tới nhà thì má sẽ làm thịt một con heo mà tạ ơn đất trời ông bà, rồi đãi cậu Đốc mợ Đốc mà tỏ lòng tri ân đáp nghĩa. Má cũng mời hết xóm giềng già trẻ đến chung vui với má một bữa, vui thấy má tìm được cháu nội trai đễ nối dòng cho bên chồng, mà cũng được luôn con dâu hiền biết kính má, biết yêu chồng, kính yêu một cách cao thượng, chớ không phải như đồ thất giáo, bạc bẽo, lố lăng báo hại cho chồng đau khổ buồn rầu mà chết, rồi te rẹt lấy chồng khác.
Cô Hưởng kêu mà dặn anh sớp phơ về Đất Hộ ghé nhà hàng “Con gà vàng” đặng cô ăn cơm.
Về ngừng trước nhà hàng, thì trời đã chạng vạng tối, ngoài đường cũng như trong tiệm đèn điện đốt sáng trưng, sớp phơ mở cửa cho khách bước ra. Cô Hưởng mở bóp lấy tiền mà trả tiền xe. Ông Đốc Thắng không cho, ông nói bà Xã có giao cho ông giữ một số tiền để đi xe nên cô không được phép giành mà trả. Bà Xã cũng tiếp mà cản, bởi vậy cô Hưởng phải chịu thua, đứng một bên bà Xã, coi cho ông Đốc đếm tiền mà trả cho anh sớp phơ.
Lúc đó có ba người ở trong nhà hàng đi ra, một cô uốn tóc quăn mặc quần trắng, áo màu xanh bông đỏ đi giữa, còn hai thầy mặc quần màu xám, áo sơ mi trắng, cụt tay đi kèm hai bên. Cô uống tóc quăn ngó bà Xã và cô Hưởng trân trân, lại tới chiếc xe hơi phía trước, hai thầy đã lên xe rồ máy mà cô cũng còn đang vịn xe mà ngó. Chừng ông Đốc trả tiền xe xong ông theo cô Hưởng với bà Xã vô nhà hàng ngồi rồi, cô tóc quăn mới chịu lên xe mà đi.
Vì cô Hưởng mời ăn cơm nên cô ân cần lo đãi khách. Cô hỏi ông Đốc khai vị rượu gì thì ông biểu anh bồi cho ông la ve. Cô biết bà Xã không quen uống rượu nên cô biểu đem cho hai ly nước cam. Cô giao cho ông Đốc một tờ thực đơn đặng ông chọn lựa món ăn cho vừa miệng. Còn bà Xã thì cô cầm thực đơn kể từng món và cắt nghĩa cho bà nghe coi bà thích thứ nào. Bà Xã cười mà nói:
- Thuở nay má có đi nhà hàng ăn cơm Tây lần nào đâu nên biết gì mà lựa. Con ăn món nào thì má ăn món nấy với con. Mà thiệt má mừng quá nên bữa nay dầu không ăn gì hết má cũng không biết đói.
Cô Hưởng đợi ông Đốc uống hơn nửa ly rượu la ve và mời ép bà xã uống mấy hớp nước cam cho mát rồi cô mới kêu bồi biểu bưng đồ ăn. Cô ngồi một bên bà Xã ân cần mời thỉnh, chỉ cách cho bà cầm dao, cầm nĩa, cắt thịt; sớt tiêu, sớt muối cho bà, chăm nom từng chút, làm cho bà được thấy tình nàng dâu với mẹ chồng kính yêu khắt khít, già rồi bà mới được thưởng thức, bởi vậy bà xúc động rồi bà hối hận vô cùng. Cô Hưởng không muốn để cho bà nhớ chuyện cũ rồi bà buồn, bởi vậy cô kiếm chuyện vui mà nói. Cô hỏi bà ăn cơm rồi bà muốn đi xem hát bóng hoặc hát cải lương hoặc hát bội hay không. Bà nói ăn cơm rồi bà sẽ về nhà nằm nói chuyện đời với cô, tỏ hết việc nhà cho cô biết thì bà vui hơn là coi hát thập bội.
Ăn uống xong rồi cô Hưởng bước lại chỗ người ngồi thâu tiền mà trả. Ông Đốc cũng muốn giành trả nữa thì cô không cho, cô nói cô mời thì để cho cô trả.
Bà Xã nói bây giờ phải lại nhà thầy giáo Khoa cho bà lấy cái giỏ đặng đem lại nhà cô Hưởng mới có đồ mát thay mà ngủ. Cô Hưởng mới kêu ba chiếc xích lô đặng ba người đi với nhau. Lại tới nhà thầy giáo Khoa thì có đủ vợ chồng cô giáo Đào ở đó chờ mà mừng cha với bà Xã và hỏi coi cháu nội bà Xã chịu về ở Cần Giuộc hay không.
Ông Đốc trả tiền xe của ông, còn cô Hưởng biểu hai chiếc xe ở chờ đặng đi nữa.
Cô Đào gặp cô Hưởng mừng hỏi lăng xăng. Bà Xã nói Càn xin để nó suy nghĩ một bữa rồi nó sẽ trả lời. Mà bộ nó muốn chịu rồi. Lại mấy bà con tính ngày mai qua cậy bà chủ chùa tiến dẫn giùm với ni cô đắc đạo đặng yêu cầu cô nói giúp chắc Càn phải chịu.
Cô Đào nói với ông Đốc:
- Hồi mới tối cô Oanh đi xe hơi lại thăm con. Cô nói thấy ba với bà Xã và một cô nữa đi xe lô lại nhà hàng dưới Đất Hộ mà ăn cơm. Cô hỏi vậy chớ bà Xã có việc chi mà đi với ba lên trên nầy với một cô không lạ, nhưng cô quen, không biết đã có gặp ở đâu rồi. Con thuật chuyện ba hưu trí rảnh rang rồi bà Xã cậy ba đi kiếm giùm cô thầy cũ của con đây với người con trai của cô là con trai của cậu Đường hồi trước. Ba gặp cô thầy con rồi qua chùa Nhơn Hòa gặp luôn người con của cô đương tu ở đó nữa, bởi vậy ba về cho bà Xã hay đặng bà lên rước mẹ con cô thầy về mà quản suất sự nghiệp đặng phụng tự ông bà. Ba có gặp cô Oanh hay không mà cô nói như vậy?
Ông Đốc nói:
- Ba thấy cô chớ. Hồi mới xuống xe cô ở trong nhà hàng đi ra với hai thầy mặc đồ tây. Nhưng cô không thèm lại chào bà Xã, ba ghét người vô lễ nên ba làm lơ.
Bà Xã hỏi:
- Cậu thấy con Oanh sao cậu không cho tôi hay?
- Cho chị hay chị thêm giận chớ ích gì.
- Phải đó chú. Nếu nó lại nó chào thì nó chọc cho tôi giận chớ có ích gì đâu.
Cô Hưởng hỏi phải cô uốn tóc quăn đó hay không. Ông Đốc nói phải. Cô Hưởng nói hèn chi cô đó ngó mấy bà con mình dữ quá.
Bà Xã lấy cái giỏ sửa soạn đi. Cô Hưởng xin để cho cô xách. Bà Xã cậy ông Đốc sáng mai làm ơn kêu xe đem lại rước giùm mẹ con bà đi một bữa nữa. Ông Đốc hẹn lối 9 giờ ông sẽ lại. Bà Xã với cô Hưởng mới từ giã mấy cha con ông Đốc Thắng mà đi. Bà Xã nói để ở lại đẳng nghỉ, đặng nói cho cô Hưởng nghe và hiểu vì sao mà Đường phải đau khổ đến sanh bịnh mà chết.
Ông Đốc với cô giáo Đào đưa hai mẹ con ra tới cửa. Chừng xe đi rồi Cô Đào nói với cha:
- Tội nghiệp bà Xã quá. Nhà giàu có, tận tụy với bên chồng, ăn ở hiền lành, ai cũng kính mến, mà bà lại mang họa. Nay tìm được dâu hiền với cháu nội, coi bộ bà vui dữ. Ba làm ơn cho bà đây, ba được phước nhiều.
- Bà khoái lắm. Bà nói hễ rước được cháu nội về bà làm thịt một con heo mà đãi ba má.
- Cô Hưởng chắc chịu xuống Cần Giuộc rồi. Mẹ con coi bộ đầm ấm lắm.
- Biết được nhau rồi hai đàng đều vui hết. Cô Hưởng đúng đắn thiệt chớ không phải bậy bạ như cô Oanh vậy đâu. Người xứng đáng lắm. Bà Xã làm phải nên gặp phải, rời khỏi dâu dữ, tìm được dâu hiền.
